Muzeum Zamkowe w Malborku prezentuje unikalną aplikację mobilną - wirtualny przewodnik po miejscach związanych z ludźmi Plebiscytu 1920 na Powiślu i wydarzeniami z nim związanymi. Aplikacja jest zwieńczeniem bogatego programu edukacyjnego opracowanego na setną rocznicę Plebiscytu, który Muzeum realizowało przez cały zeszły rok.
„Muzeum Zamkowe w Malborku jest narodową instytucją kultury, której misją jest popularyzowanie polskiej historii w wymiarze ogólnopaństwowym, jak i lokalnym. Plebiscyt roku 1920 na Powiślu był dobrą okazją, aby przypomnieć miejsca i ludzi, którzy 100 lat zaangażowali się w walkę o polskość tych ziem. W minionym roku zorganizowaliśmy w naszych Oddziałach, w Kwidzynie i Sztumie wystawę jubileuszową, przygotowaliśmy serię animacji, które trafiły do szkół i przeprowadziliśmy szereg zajęć edukacyjnych. Aplikacja jest naturalną konsekwencją tych działań. Mamy nadzieję, że przyczyni się ona do zachowania pamięci o bohaterach tamtych czasów, a jednocześnie będzie fajną propozycją aktywnego spędzenia wolnego czasu.” Komentuje dr hab. Janusz Trupinda, Dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku.
Przez historię z telefonem w ręku
Aplikacja „Szlak Powiśle 1920”, która dostępna jest bezpłatnie dla użytkowników systemów Android i IOS, stanowi wirtualne przedłużenie działań realizowanych przez Muzeum Zamkowe w Malborku z oddziałami w Kwidzynie i Sztumie na setną rocznicę Plebiscytu 1920 r. na Powiślu. Aplikacja przeznaczona jest zarówno dla mieszkańców regionu jak i odwiedzających Muzeum Zamkowe w Malborku i jego oddziały w Kwidzynie i Sztumie turystów, którzy dzięki niej będą mogli poznawać nie tylko historię, ale także ciekawe pod każdym względem Powiśle.
Zespół naukowy wytyczył szlaki, pozwalające we własnym tempie, pieszo, rowerem lub samochodem zwiedzać Powiśle i poznawać jego historię. Na początek użytkownicy będą mogli skorzystać z trzech szlaków: dwa piesze i jeden rowerowy, ale z czasem będzie ich przybywało. Z czasem szlaki aplikacji będą uzupełniane, tak by nie omijały żadnego z miejsc ważnych dla opowieści o Plebiscycie na Powiślu. Dla każdego obiektu na szlaku opracowana została notatka prezentująca jego historię i przedstawiająca jego znaczenie dla działalności powiślańskich Polaków w okresie plebiscytowym. Prezentacja opatrzona jest przynajmniej jednym zdjęciem obiektu oraz dodatkowymi informacjami o wydarzeniach i osobach z nim związanych. W miarę możliwości zaprezentowane zostały również fotografie, dokumenty archiwalne i inne obiekty pochodzące ze zbiorów Muzeum oraz innych podmiotów i z kolekcji prywatnych Ponieważ istotą i siłą polskości Powiśla pozostającego od końca XVIII wieku pod pruskim, a następnie niemieckim zaborem, byli ludzie, ludziom właśnie poświęcono szczególną uwagę. Postaci związane z polską działalnością prezentowane są w aplikacji „Szlak Powiśle 1920” w kontekście swojej aktywności w polskich środowiskach w okresie Plebiscytu.
Połączenie obiektów w trasy pozwala na ich przemierzanie z wykorzystaniem systemu GPS z jednoczesnym śledzeniem postępu wędrówki na ekranie telefonu. By ułatwić zapoznawanie się z nimi w terenie z czasem prezentacje zostaną uzupełnione o opisy czytane przez lektora. Wkrótce w aplikacji pojawią się też filmy. Obiekty można poznawać po kolei – zgodnie z sugerowanymi trasami, lub samodzielnie wyszukiwać je z listy i przy pomocy wyszukiwarki. Można dobierać trasy do swoich preferencji, określając ramy ich długości i czasu potrzebnego do ich przebycia. Określić można również czy zamierzamy poruszać się pieszo, na rowerze czy samochodem.
Setna rocznica Plebiscytu 1920
„Setna rocznica plebiscytu przebiegła w roku pandemii, stąd wszelkie plany jej godnego uczczenia uległy poważnym modyfikacjom. Wydawało się nawet, że w czasie, kiedy ludzie śledzą liczbę zachorowań i realnie obawiają się o własne bezpieczeństwo, przypominanie o tym, co miało miejsce przed stu laty może zostać w ogóle niezauważone. A jednak, mimo wszelkich trudności, lockdownu, problemów logistycznych i materialnych, Muzeum Zamkowe w Malborku doprowadziło do realizacji swojego projektu uczczenia rocznicy Plebiscytu w zakresie nawet większym niż planowało.” - opowiada Aleksander Masłowski, kierownik Zamku w Sztumie.
Od końca czerwca w Internecie prezentowane nyły krótkie filmy animowane poświęcone wydarzeniom sprzed 100 lat, które połączone w jedną całość pokazaliśmy na Zamku w Sztumie w dniu rocznicy przeprowadzenia Plebiscytu na Powiślu. „Chwilę wcześniej wspólnie ze Starostwem Powiatowym w Sztumie i Towarzystwem Historyczno-Muzealnym Powiśle składaliśmy kwiaty pod „pomnikiem Rodła”, poświęconym ludziom, którzy wierzyli, że walka o polskość Powiśla jest konieczna i oczywista.” - dodaje Aleksander Masłowski.
Głównym przedsięwzięciem rocznicowym była wystawa czasowa „O Niepodległą Polskę. Plebiscyt 1920 roku na Powiślu”, której otwarcie, planowane na lipiec 2020 r., uległo wprawdzie przesunięciu na wrzesień, ale wystawa powstała i została udostępniona Zwiedzającym w oddziałach Muzeum na zamkach w Sztumie i Kwidzynie. Chociaż prezentowana była dość krótko ze względu na kolejny atak pandemii, odwiedziło ją parę tysięcy Gości, oglądając 175 eksponatów i zapoznając się z fascynującym epizodem w historii regionu, jakim był okres plebiscytowy.